Carolien Krijnen

De recent afgebroken kiosk op de Groenplaats (30/8/2023) is al de vierde op deze plek en stamt uit de jaren 70 van de vorige eeuw.
En het zou wel eens de laatste kunnen zijn.

Het eerste gebouw dat hier stond was niet echt een kiosk, maar eerder een houten barak die dienstdeed als noodbeurs na de brand van de Handelsbeurs in 1858. De tweede was wel een echte kiosk en die was van de hand van Architect Pieter Dens. Die  ontwierp onder andere het Atheneum op de Franklin Rooseveltplaats, het politiecommissariaat op de Sint-Andriesplaats en de (afgebroken) Vlaamse schouwburg aan Kipdorp. Hij restaureerde ook het stadhuis en de noordertoren van de kathedraal. De opdracht voor de kiosk op de Groenplaats kreeg hij in 1877. Maar amper 25 jaar later was de kiosk al versleten en werd hij gesloopt.

De derde en mooiste kiosk werd ontworpen door architect Emile Thielens en stond hier op de Groenplaats van 1903 tot 1960.
Emile Thielens kennen we als huisarchitect van de Zoo met op zijn palmares onder andere de Koningin Elisabethzaal, Café-restaurant Paon Royal, en andere gebouwen van de Antwerpse Zoo zoals het Vogelgebouw, de Latteria, het aquarium etc. In de zoo staat ook nog een kiosk trouwens maar die is niet van Thielens.
De kiosk van Thielens op de Groenplaats werd gesloopt in 1960 omdat restaureren duurder was dan ze te vervangen. Het resultaat is de huidige kiosk. Niet echt een architectorisch pareltje.

De bloeiperiode van kiosken was eind 19de, begin 20ste eeuw. Elke gemeente, elk park had zijn kiosk. De meeste zijn helaas uit het stadsbeeld verdwenen want vanaf de jaren zestig was de kiosk op zijn retour.

Dat had veel te maken met nieuwe muziekstromingen. In muziekkiosken speelden vooral fanfares, militaire muziekkapellen en harmonieën. Heel veel Antwerpenaren gingen dan ook op zondag, mooi uitgedost, naar muziek luisteren aan een kiosk. Het was gratis en deftig vermaak, en het was voor jong en oud.

Met de opkomst van jazz- en popmuziek verminderde dat. Kiosken waren niet zo geschikt voor de modernere muziekgenres en al zeker niet voor elektrische gitaren. Sindsdien werd vaker in cafés of concertzalen opgetreden. De fanfares zelf speelden ook steeds meer binnen en werden daarnaast minder populair.

Er zijn nog maar een paar ­kiosken over in Antwerpen, met die van de Groenplaats, het Albertpark, de Zoo en het Rivierenhof als bekendste. Langer is de lijst van de verdwenen kiosken, waar gelukkig nog wel mooie foto’s van bestaan. De kiosken die er nog zijn, verwijzen naar een muzikaal en stedelijk verleden.

In de heraanleg van de Groenplaats, gepland voor 2025, is er geen plaats meer voor een kiosk. Erger nog, sinds zomer 2023 ervaart de stad, horeca en de premetro veel overlast van de huidige kiosk die totaal niet gerespecteerd wordt en herleid is naar vuilisbelt en zelfs urinoir. Er is zodanig veel overlast dat er besloten is om deze kiosk versneld af te breken.

Dat deze kiosk wordt afgebroken, daar gaan geen tranen over vloeien. Het is nooit een aantrekkelijk bouwwerk geweest, het verschil met de grandeur van de 19e eeuws kiosk is schrijnend.

Maar dat er geen nieuwe kiosk komt, dat vind ik, en met mij veel Antwerpenaren, erg jammer.

Daarom start ik, Carolien Krijnen, met onder andere de steun van Paul Bistiaux, voorzitter Kerkraad Sint-Paulus Antwerpen, een actie om het Stadsbestuur ervan te overtuigen dat er echt wel een kiosk op de Groenplaats hoort, maar dan wel een mooie, eentje waar we trots op kunnen zijn!

Natuurlijk moet de kiosk ook een nut hebben, dus wij gaan tevens op ideeën verzamelen waar de kiosk allemaal voor gebruikt kan worden.
In eerste plaats willen we terug muziekkapellen en fanfares aantrekken, maar de kiosk kan tevens gebruikt worden om jong talent een duwtje in de rug te geven.

Een kiosk in gebruik is prachtig! Kijk maar wat Zoo Antwerpen er mee doet. Al meerdere jaren is er elke dag tussen 17h en 21h live muziek op de kiosk van de ZOOmerbar in de maanden juli en augustus waar honderden mensen op af komen, en van genieten!

Er is genoeg creatief talent in Antwerpen dat staat te popelen om op zulke centrale locatie te kunnen optreden. Bovendien kunnen we nog wel wat extra animatie gebruiken in het hart van de stad. De meeste evenementen, buiten de Bollekesfeesten, vinden plaats op de Scheldekaaien of het Eilandje. Het zou toch fantastisch zijn wanneer de Groenplaats na de heraanleg opnieuw een trekpleister zou worden.”

Teken aub mijn petitie en help me om terug een mooie kiosk op de Groenplaats te krijgen!